به گزارش مشرق، آرتروز زانو بيماري شايعي است كه احتمالا خودتان يا يكي دو نفر از بستگان ميانسال شما هم به آن مبتلا هستند. بيماراني كه مدام از درد شكايت مي‌كنند و متاسفانه گاهي كار چنداني هم از دست پزشكان ساخته نيست، پس قبل از واقعه بايد به فكر چاره بود. مفاصل ما ظرفيت محدودي دارند و كار كشيدن زياد از آنها نتيجه‌اي جز تخريب ندارد.

مهم‌ترين عامل بروز آرتروز، سبك زندگي ناسالم و عادت‌‌هاي حركتي غلط است. البته بروز آرتروز زانو در ميانسالي قطعي است و در تصويربرداري از زانوي همه سالمندان درجه‌هايي از آن ديده مي‌شود، اما ممكن است هيچ علامتي نداشته باشد.
 
چاقي يكي از عوامل مستعدكننده ابتلا به آرتروز زانو است. وزن بالا، فشار مكانيكال وارده به مفاصل را بالا مي‌برد و باعث مي‌شود بيماري زودتر از معمول، سراغ فرد دچار اضافه وزن بيايد. هر يك كيلوگرم اضافه‌وزن بدن، فشاري معادل ۶ كيلوگرم به زانو وارد مي‌كند. مفصل وقتي سالم مي‌ماند كه حداقل فشار به سطوح غضروفي وارد شود. آمار نشان مي‌دهد حدود ۹ درصد از مردان و ۱۸ درصد از زنان در سن ۶۰ سالگي و بالاتر به آرتروز زانو مبتلا مي‌شوند، اما علائم سائيدگي و آرتروز زانو در افراد دچار اضافه وزن، خيلي‌زودتر از اين سن ديده مي‌شود.

روي زانوها نشستن عادت‌ ايراني‌هاست. اين حالت فشار زيادي به مفاصل تحميل مي‌كند، چون زانوها در نهايت خميدگي يعني آخرين دامنه حركتي‌‌شان قرار مي‌گيرد و فشار داخل مفصل بالا مي‌رود. همچنين قرار گرفتن استخوان ران و ساق‌پا در يك راستا باعث كشيدگي ليگامان‌ها، رباط‌ها و منيسك‌ها نيز مي‌شود كه خود عاملي براي درد و آسيب به مفاصل محسوب مي‌شود. بلندكردن جسم سنگين مانند يك ضربه به زانو عمل مي‌كند و با تكرار اين كار، ضربه‌ها مكرر مي‌شود و به تدريج غضروف لايه‌لايه خواهد شد تا اينكه بيماري آرتروز شروع مي‌شود.
 
افرادي كه زياد روي صندلي مي‌نشينند، مانند كساني كه مجبورند در سفر مدتي طولاني‌ روي صندلي بنشينند يا كارمندان و كاربران رايانه، دچار حالتي مي‌شوند كه در آن، بعد از برخاستن از روي صندلي احساس مي‌كنند زانوي‌شان قفل شده و كمي هم درد دارد. بنابراين به اين افراد توصيه مي‌شود حتما هر ساعت به مدت ۲ تا ۳ دقيقه از جاي خود برخيزند و كمي قدم بزنند يا زانوهاي خود را ماساژ دهند. ماساژ غضروفي كمك مي‌كند مايع مفصلي روي سطوح مفصل پراكنده ‌شود. نشستن به مدت طولاني روي صندلي، بروز آرتروز را تسريع مي‌كند.
 
ورزش، عضلات پا را تقويت مي‌كند. عضلات اطراف، نقش حمايتي روي غضروف‌ها دارند. عضلات حمايتي فقط به عضلات اطراف مفاصل زانو محدود نمي‌شوند، بلكه عضلات مفصل لگن نيز بايد تقويت شوند، زيرا مفاصل لگن نقش كنترلي روي زانو دارند. عضلاتي كه بايد تقويت شوند شامل عضلات چهارسر ران، همسترينگ، دوركننده و نزديك‌كننده ران هستند و همه افراد، به‌خصوص كساني كه پاهاي ضعيفي دارند يا مسن هستند، با ورزش مرتب مي‌توانند اين عضلات را تقويت كنند.
 
بلند كردن اجسام سنگين مكانيسمي مانند افزايش وزن دارد. همه افراد جوان يا مسن بايد هنگام حمل‌و‌نقل بار دقت كنند. توصيه مي‌شود موقع خريد از كيف‌هاي چرخ‌دار استفاده كنيد. بلندكردن جسم سنگين مانند يك ضربه به زانو عمل مي‌كند و با تكرار اين كار، ضربه‌ها مكرر مي‌شود و به تدريج غضروف لايه‌لايه خواهد شد و اين آسيب هر بار ضخامت غضروف را كمتر و كمتر مي‌كند تا اين‌كه بيماري آرتروز شروع مي‌شود.
 
زانوبند وسيله حفاظتي در برابر فشارها و ضربه‌هاست. ورزشكاران موقع ورزش حتما بايد به زانوبند مجهز باشند تا از جابه‌جايي ناگهاني زانو جلوگيري شود، به‌خصوص ورزشكاراني كه قبلا دچار آسيب شده و زانوي‌شان را ترميم كرده‌اند. استفاده از زانوبند بايد محدود باشد، زيرا اين وسيله، حركت پا را محدود مي‌كند و استفاده از آن براي مدت طولاني ممكن است باعث كم‌شدن حجم عضلات و ضعف‌پاها ‌شود.
 
يكي از اشكال‌هاي زانو كه در درازمدت آرتروز ايجاد مي‌كند، پا پرانتزي يا پا ضربدري است. اين پديده وقتي شايع است كه انحراف پا توام با چرخش كشكك زانو باشد. بنابراين مبتلايان بايد به پزشك مراجعه كنند تا وضعيت‌شان اصلاح شود. در صورتي كه عمل جراحي نياز باشد، بهتر است هرچه زودتر انجام شود. براي اين كار محدوديت سني وجود ندارد و مي‌توان با اصلاح زانو، از آسيب بيشتر مفاصل جلوگيري كرد.

منبع: آرمان